آیت الله خمینی با تکیه بر شبکه سنتی روحانیت رهبری یگانه انقلاب را به دست گرفت..

آیت الله خمینی در 13 مهرماه 1357 در پی فشار دولت ایران به دولت عراق به کویت رفت و از طریق کویت با مساعدت دولت فرانسه به پاریس رفت و در نوفل لوشاتو در حاشیه پایتخت فرانسه به فعالیت خود علیه رژیم شاه ادامه داد.

برخلاف انتظار شاه و بسیاری از ناظران، حضورآیت الله خمینی در پاریس به معرفی جهانی او به عنوان رهبر انقلاب کمک کرد.

او در آنجا با همکاری هوادارانی که از ناراضیان ایرانی مقیم فرانسه بودند و گروهی از هواداران انقلاب که از سراسر اروپا به پاریس رفته بودند ازطریق گفت وگو با رسانه ها و برگزاری منظم جلسات سخنرانی به بیان دیدگاه ها و مواضع خود پرداخت.

آیت الله خمینی همچنین با استفاده از امکانات ارتباطی مناسب میان تهران و پاریس به طور منظم متن سخنان و بیانیه های خود را به تهران می فرستاد.

در تهران خروج شاه براعتماد به نفس و امیدواری کسانی که در تظاهرات خیابانی شرکت می کردند، افزود و لحن شعارها و خواسته های مردم علیه شاه شدتی بیشتر و شعارهای مبنی بر ضرورت مبارزه مسلحانه با حکومت طرفداران بیشتری یافت.

آیت الله خمینی با تکیه بر شبکه سنتی روحانیت و بر اساس حمایت گروه های وسیع مردم که بنا بر اعتقادات مذهبی به صفوف مخالفان پیوسته بودند، رهبری یگانه انقلاب را به دست گرفت.

عباس عبدی کارشناس مسایل ایران که در سال های پیش از پیروزی انقلاب از رهبران جنبش دانشجویی طرفدار آیت الله خمینی بوده است، به بخش فارسی بی بی سی گفت:"حذف همه نیروهای سیاسی توسط شاه و پس از کودتای 28 مرداد ماه تقریبا امکان حضور هر نیروی سیاسی دیگری را از بین برده بود و آیت الله خمینی که هم به عنوان مرجع شیعی مورد اعتماد مردم بود و هم از پیگیری و قاطعیت و سازش ناپذیری در مخالفت با شاه برخوردار بود، تنها کسی بود که می توانست جریان انقلاب را رهبری کند."

به گفته آقای عبدی گروه های ملی و گروه های چپگرای مخالف شاه عملا امکان دیگری جز تن دادن به رهبری آیت الله خمینی نداشتند.

اردلان عطار پور نویسنده و از فعالان انقلاب در سال های پیش از پیروزی می گوید انقلاب به دلیل فعالیت نیروهای مذهبی به تدریج ماهیت ضد غرب و ضد تجدد پیدا کرد و با چنین ماهیتی رهبری انقلاب نمی توانست به دست کسانی جز روحانیت قرار گیرد.

به گفته او نیروهای چپ بنا بر تحلیلی که از سوی بیژن جزنی - از رهبران گروه های چپ که در سال 54 در زندان اعدام شد - مطرح شده بود، پذیرفته بودند که رهبری جنبش می تواند در دوره ای به دست نیروهای سنتی ضد شاه باشد و نیروهای متمایل به حزب توده هم با توجه به معادلات بین المللی ترجیح می دادند از رهبری موجود حمایت کنند.

گروه ها و احزاب ملی گرا در پی انتخاب شاهپور بختیار به نخست وزیری از سوی شاه دچار دوگانگی شده بودند و مخالفت شدید آیت الله خمینی با هرگونه مذاکره با بختیار آخرین بخت نیرو های ملی گرای طرفدار اصلاحات در چارچوب قانون اساسی حکومت پادشاهی را از بین برد.

آیت الله خمینی پس از آنکه طی یک هفته به دلیل آنچه از سوی او بستن فرودگاه ها توسط دولت اعلام شد امکان پرواز به تهران نیافت، سر انجام عصر روز 12 بهمن به تهران آمد و مورد استقبال میلیون ها نفر از مردم تهران و سراسر ایران قرار گرفت که به تهران آمده بودند.

روحانیون و بازاریان تهران یک ستاد استقبال از رهبر انقلاب را سازمان داده بودند و آیت الله خمینی مستقیما از فرودگاه به قبرستان بهشت زهرا رفت و در آنجا در یک سخنرانی بر ضرورت محو همه نشانه های تمدن شاهنشاهی در ایران و بر افراشتن آنچه بیرق اسلام خواند تاکید کرد .